بررسی استانداردهای موجود برای ساخت ورق دریایی

صنایع دریایی برای ساخت قطعاتی که در مجاورت رطوبت و آب شور و پر از املاح قرار دارند و امکان زنگ‌زدگی و خورندگی در آن‌ها بالاست، نیازمند مصالحی سبک و مقاوم هستند. در گذشته برای بالابردن کیفیت فولاد، ضخامت قطعات را بالا می‌بردند؛ اما امروزه پیشرفت صنعت فولاد و افزایش تولید قطعاتی مانند ورق آلیاژی، سبب تحولی بزرگ در صنایع وابسته به فولاد شده است. ورق دریایی یکی ازاین مصالح پرکاربرد است که در ساخت کشتی و زیردریایی و شناورهای فلزی، اسکله ها، پمپ‌های حفاری دریایی، سکوهای نفتی و … مصرف می‌شود و سبب کاهش ضخامت قطعات و وزن نهایی سازه شده است. شرکت‌های تولید کننده ملزم هستند تا عملیات ساخت این قطعات دریایی را مطابق استانداردهای تعیین شده انجام دهند. در ادامه مقاله به بررسی استانداردها در ساخت ورق دریایی و انواع آن می‌پردازیم.

لیست مطالب

ورق دریایی چیست؟

ورق دریایی نوعی فولاد آلیاژی و کم کربن است که میزان منگنز، سیلیسیوم و گوگرد در آن‌ها بیشتر از فولاد معمولی است. این تفاوت سبب شده تا ورق دریایی دارای ویژگی‌های مهمی از جمله مقاومت بالا نسبت به خوردگی آب شور، مقاومت در برابر زنگ زدگی و همچنین فشار بالا باشد. این ورق‌ها که در کف، عرشه و بدنه انواع کشتی و قایق‌های بزرگ به کار می‌روند خاصیت جوش‌پذیری و شکل پذیری بالایی دارند. مهم‌ترین ویژگی این ورق‌ها که نوعی فولاد نورد گرم هستند، خواص ضدخوردگی آن هاست که سبب مقاومت قطعه در برابر نمک و املاح اب دریا می‌شود.

انواع ورق دریایی کدامند؟

فرآیند ساخت ورق‌های دریایی باید مطابق استانداردها و دستورالعمل‌های خاص باشد که براساس این استانداردها به انواع مختلف از نظر میزان مقاومت، خواص مکانیکی و کاربردها تقسیم‌بندی می‌شوند.

ورق‌های دریایی باید از نظر ویژگی‌های شیمیایی و مکانیکی با استانداردهای ASTM، AISI و ASME آمریکا مطابقت داشته باشند.

این ورق‌ها همچنین با استانداردهای A36 ،GL-A و ورق LR-A تولید و عرضه می شوند.

ورق دریایی A36

ورق A36 تاحدی پرکاربرد است که به آن ورق دریایی نیز گفته می‌شود. این نوع ورق حاصل نورد در دمای بالاست که سبب شکل‌پذیری راحت فولاد می‌شود. ورق A36 فولاد کم کربنی است که وجود عناصر نیکل، مولبیدن و وانادیم در آن، خاصیت ضدخوردگی و مقاوم بالا در برابر آب شور دریا را ایجاد کرده‌اند. میزان کم کربن در این ورق‌ها، استفاده آن در عملیات جوشکاری، ماشین‌کاری و فرم پذیری به دلیل انعطاف بالا را تسهیل کرده است.

ورق A36 در بازار عمدتا در ضخامت های بین 2 الی 6 میل و ابعاد استاندارد 1.5*6 و2*6 می باشند. با توجه به ابعاد استاندارد این ورق، شرکت های کشتی و اسکله ساز ورق A36 را به صورت تسمه و ذوزنقه برش می دهند و از آن استفاده می کنند. استحکام تسلیم این ورق که مقاومت آن کمتر از ورق GL-A است، حدود 200 مگاپاسکال می‌باشد. برای تولید این نوع ورق از روش کوره الکتریکی یا اکسیژن پایه استفاده می‌شود. ورق A36 عموما در مناطقی که رطوبت، آب شور و محیط‌هایی که دارای املاح زیاد هستند مناسب می‌باشند. تولید این ورق‌ها هم در شرکت‌های داخلی و هم در شرکت‌های خارجی صورت می‌گیرد.

ورق دریایی GL-A

ورق دریایی GL-A بیشترین استحکام و بالاترین درجه ساختاری را در میان انواع مختلف ورق‌های دریایی دارند و به همین دلیل به صورت انحصاری برای صنایع کشتی‌سازی و ساخت زیردریایی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

مقاومت تسلیم این نوع ورق 235 مگا پاسکال و مقاومت کششی آن 400 تا 520 مگاپاسکال است. این گرید از ورق دریایی تا ضخامت 100 میلی‌متر هم تولید می‌شود و بالاترین استاندارد را در بین انواع ورق دریایی دارد. کشورهای ایالات متحده امریکا، اوکراین و روسیه ورق های A36 و ورق Gl-A را نسبت به سایر کشورهای تولیدکننده با حساسیت بیشتری ارائه می‌دهند.

ورق دریایی LR-A

ورق دریایی LR-A از خانواده فولادهای نورد گرم است. این نوع ورق دریایی از نظرتوانایی و مقاومت تسلیم و کشش نهایی شبیه به ورق GL-A است، یعنی به همان میزان که ورق GL-A مقاومت تسلیم ۲۳۵ دارد و ۴۰۰ تا ۵۲۰ MPa نیز مقاومت کششی آن است، در ورق LR-A نیز به همین میزان است.

این ورق همانند ورق A36 و GL-A مقاومت در برابر خوردگی و توان کششی بالایی دارد. ورق LR-A به دلیل جوش پذیری و برش پذیری مناسب ، هزینه های ساخت را پایین آورده و در هزینه ها صرفه جویی می شود.