چارترینگ یا بارنامه کشتی و هرآنچه راجب به آن باید بدانید.

با گسترش صنعت حمل و نقل دریایی، مفاهیم جدیدی به بازار تجاری افزوده شد. چارتر در معنای امروزی آن به شخصی گفته می شود که دارایی خود را به دیگران اجاره داده و از آن درآمدزایی می کند. چارترینگ کشتی نیز به معنای اجاره دادن آن به شخص یا سازمان متقاضی، برای اهداف گوناگون نظیر حمل مسافر یا بار می باشد. فرآیند اجاره کشتی می تواند بنابر نیاز چارترکننده به زمان یا سفر محدود شود. در ادامه این مقاله توضیحات بیشتری در خصوص روش های چارترینگ کشتی و جزئیات قرار داد آن آورده شده است.

لیست مطالب

بررسی مفهوم چارترینگ در حمل و نقل دریایی

معنای کلمه چارترینگ در طول زمان دستخوش تغییر قرار گرفته و امروزه در فضای کسب و کار به معنای فرآیندی است که طی آن میان صاحب دارایی و شخص اجاره کننده یک قرارداد منعقد می شود. در جریان این قرارداد دارایی یا حتی حق مشخصی، برای مدت معین در اختیار چارتر کننده قرار می گیرد.

مفهوم چارترینگ در حمل دریایی به چارترینگ کشتی محدود می شود. اشخاص حقوقی نظیر سازمان ها و ارگان ها اغلب از کشتی هایشان به منظور جابه جایی کالا یا مسافر استفاده نمی کنند و آنها را به عنوان وسیله کسب درآمد به اشخاص ثالث برای اهداف مختلف اجاره می دهند.

بارنامه و الزام آن در چارترینگ باربری

چارترینگ کشتی با دو هدف باربری یا مسافربری صورت می گیرد. در صورتی که کشتی به منظور اهداف باربری در اختیار چارتر کننده قرار بگیرد نیازمند بارنامه دریایی است. بارنامه سندی است که توسط شرکت یا نماینده کشتیرانی در مقابل دریافت کالا و حمل آن صادر می‌شود. به طور معمول هر بارنامه دریایی شامل مشخصات کامل بار، مقصد، مشخصات مالک کشتی و تحویل گیرنده، زمان تحویل و … است. به طور کلی بارنامه یک ضمانت برای قرار داد حمل و نقل دریایی به حساب می‌آید.

انواع روش ها و مدل های چارترینگ کشتی

دو شیوه رایج در فرآیند چارترینگ یا اجاره کشتی وجود دارد:

1- اجاره کشتی همراه با خدمه:

در این نوع اجاره، توافقی میان مالک کشتی با اجاره کننده صورت گرفته که برای حمل کالاهای طرف اجاره کننده، کشتی همراه خدمه آن در اختیار او قرار داده میشود.

چارترینگ کشتی همراه خدمه با توجه به فاکتورهای زمان و سفر به دو مدل تقسیم می شود:

الف) چارترینگ سفری: یک قرار داد چارتر بر اساس سفر شامل یک چارتر کننده است که کشتی را به منظور یک سفر دریایی و برای انتقال محموله های خاص و محدود اجاره می‌کند و مواردی همچون بندرهای مبدا، مقصد و واسط و محدودیت‌های بار در متن آن قرارداد ذکر شده اند.

ب) چارترینگ زمانی: در قرارداد چارترینگ براساس زمان، برخلاف مدل قبل محدودیت زمانی در نظر گرفته می شود ولی محدودیت مسیر و بنادر تعیین نمی شود. مدت زمان این توافقنامه بلندمدت می تواند از چند ماه تا چند سال برحسب نیاز مشتری متغیر باشد.

چارترینگ زمانی قرارداد بلند مدتی است که نرخ اجاره بها و کرایه آن به صورت روزانه محاسبه شده و معمولا هر سه ماه یکبار پرداخت می شود. اگر کشتی به دلایلی همچون هوای نامناسب و یا نیاز به تعمیرات برای مدتی قابل استفاده نباشد، اجاره کننده معاف از پرداخت اجاره بهای آن مدت زمان مشخص در شمارش نهایی می باشد.

2- اجاره کشتی بدون خدمه یا اجاره در قالب واگذاری:

در این نوع اجاره، توافقی میان مالک کشتی و اجاره کننده صورت می پذیرد که طی آن کشتی همراه تمام وسایل ولی بدون خدمه برای مدت زمان و نرخ معین در اختیار اجاره کننده قرار داده می شود. نرخ اجاره به عواملی همچون ظرفیت حمل، عمر و سرعت کشتی تعیین می گردد.
در چارترینگ کشتی بدون خدمه، اجاره کننده به جز موارد زیر در سایر امور مربوط به مدیریت کشتی اختیار تام دارد:

ایجاد تغییرات فیزیکی و ساختاری در کشتی
حمل کالاهای غیرمجاز و قاچاق
سفر به مناطقی که از سوی صاحب کشتی منع شده اند

هزینه های سفر از قبیل حقوق خدمه کشتی، تامین مواد غذایی و آذوقه، سوخت و تعمیرات بر عهده اجاره کننده کشتی است.

قرار داد چارترینگ کشتی و مفاد آن

قرارداد اجاره کشتی میان طرف اول پیمان نامه یعنی مالک کشتی یا نماینده مجاز او و طرف دوم یعنی فرد یا سازمان اجاره کننده به منظور اهداف مختلف منعقد میگردد.

مفاد قرارداد اجاره کشتی به شرح زیر است: