سلطان یاقوت

قانون جهش تولید دانش بنیان

همانطورکه می‌دانید شعار سال 1401، «تولید، دانش بنیان، اشتغال آفرین» است و به همین ترتیب بر لزوم توجه به شرکت‌های دانش بنیان تاکید شده است. عدم وجود قانون جامع با موضوع حمایت از شرکت‌های دانش بنیان در سال‌های گذشته سبب شد تا نمایندگان مجلس جهت برطرف‌سازی این موانع و مشکلات، قانونی در این زمینه تدوین نمایند. پس از تصویب این قانون، وظایف دولت در حمایت از این شرکت‌ها مشخص شدند. درصورتیکه یک مدیر دولتی از انجام این وظایف سرپیچی نماید، مورد پیگرد دیوان عدالت اداری و دیوان محاسبات قرار خواهد گرفت. تمام این حمایت‌ها و سخت‌گیری‌ها با توجه به اهداف بزرگ شرکت‌های دانش بنیان و اهمیت دستاوردهای آن‌ها قابل توجیه است که در ادامه مقاله به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.

شرکت دانش بنیان چیست؟

مطابق فصل اول از آیین‌نامه ارزیابی شرکت‌ها و موسسات دانش‌ بنیان، تعریف شرکت دانش بنیان بدین صورت است: شرکت یا مؤسسه خصوصی یا تعاونی است که به منظور هم‌افزایی علم و ثروت، توسعه اقتصاد دانش محور، تحقق اهداف علمی و اقتصادی (شامل گسترش و کاربرد اختراع و نوآوری) و تجاری‌سازی نتایج تحقیق و توسعه (شامل طراحی و تولید کالاها و خدمات) در حوزه فناوری‌های برتر و با ارزش افزوده فراوان و بر اساس معیارهای مورد نظر این آیین‌نامه، به تأیید کارگروه می‌رسد.

اهداف شرکت دانش بنیان چیست؟

تمام شرکت‌های دانش بنیان اهداف خاصی را دنبال می‌کنند که برخی از مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

  • ایجاد زیرساخت های مناسب جهت استفاده‌ی حداکثری و سودمندانه از حداکثر ظرفیت علمی دانشگاه‌های کشور و واحدهای تحقیقانی و اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها؛
  • عرضه‌ی یافته‌های حاصل از پژوهشات علمی ؛
  • ترغیب و ایجاد انگیزه در اعضای هیئت علمی و شخصیت‌های علمی جهت شرکت در فعالیت‌های پول‌ساز و برطرف نمودن نیازهای جامعه؛
  • پیش‌برد تحولات چشم‌گیر اجتماعی با بهره‌مندی از اشخاص علمی این حوزه؛
  • افزایش درآمد تخصصی در دانشگاه‌ها و واحدهای پژوهشی.
  • شرکت‌های دانش بنیان در چه حوزه‌هایی فعالیت می‌کنند؟
  • زمینه‌های فعالیت شرکت‌ها و موسسات دانش بنیان بسیار گسترده بوده و شامل موارد زیر می‌شوند:
  • به انجام رساندن پژوهشات و تحقیقات کاربردی و مفید؛
  • ارائه خدمات مشاوره‌ای کارشناسی‌شده و تخصصی؛
  • توسعه فناوری (بهر‌مندی از فناوری نوین جهت تولید کالا)؛
  • عرضه خدمات به منظور توسعه فناوری و کارآفرینی؛
  • عرضه خدمات جهت نفوذ محصولات به بازار بین‌الملل و جهانی سازی آن‌ها؛
  • نظارت بر تحقیقات پژوهشی، مشاوره‌ای و اجرایی؛
  • برنامه‌ریزی طرح‌های توسعه‌ی کارافرینی در سطح ملی، محلی یا منطقه‌ای.
  • دسته‌بندی شرکت‌های دانش بنیان
  • در هنگام ثبت شرکت دانش بنیان، دو دسته‌بندی کلی وجود دارد:
  • شرکت دانش بنیان خصوصی

درصورتی‌که دانشگاه صاحب کمتر از 50% شرکت باشد، شرکت ذکر شده خصوصی است که مطابق قانون تجارت، در اداره ثبت شرکت‌ها به ثبت می‌رسد. در این صورت، دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی با شرط تایید هیئت امنا می‌توانند سهامدار شرکت خصوصی شوند. قانون، دولت را مستلزم به پشتیبانی از شرکت‌های غیر دولتی و توسعه فن‌آوری و نیز شرکت‌های خدمات مهندسی ساخته استو طبق قانون تجارت باید در اداره ثب شرکتها به ثبت برسد و دانشگاه ها و مراکز پژوهشی مشروط بر تایید هیئت امنا می توانند سهامدار شرکت خصوصی شوند. قانون دولت را مستلزم به پشتیبانی از شرکت های غیر دولتی و توسعه فن آوری و نیز شرکت های خدمات مهندسی ساخته است.

شرکت دانش بنیان دولتی

اگر دانشگاه صاحب بیش از 50% از سهام شرکت باشد، آن شرکت دولتی محسوب می‌شود. براساس قانون برنامه توسعه، دانشگاه‌ها و مراکز دولتی اجازه تشکیل شرکت را داشته و موظف است بنابر قوانین و مقررات ذکر شده در ماده 51 قانون برنامه چهارم، بر روی عرضه خدمات علیم، فنی و پژوهشی عمده تمرکز نماید. مالکیت تام این شرکت‌ها در اختیار اعضای هیئت علمی و مراکز تایید شده وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و قانون تجارت  بوده و مورد حمایت دولت قرار می‌گیرند.

قانون جهش تولید دانش بنیان به چه مسائلی می‌پردازد؟

قانون جهش تولید دانش بنیان، موضوعات مختلفی از امور مربوط به تولیدات دانش بنیان را مورد بررسی فرار می‌دهد که بااهمیت‌ترین موضوعات بررسی شده در این قانون شامل موارد زیر می‌باشند:

  • برطرف‌سازی مشکلات و موانع سر راه فعالان اقتصاد دانش بنیان بر اثر تحریمات؛
  • پشتیبانی از گسترش و پیشرفت بازار ماشین آلات و تجهیزاتی که در داخل کشور تولید می‌شوند؛
  • پشتیبانی از تجاری‌سازی و کسب درآمد از طریق سرمایه‌های فکری و دستاوردهای تحقیقاتی
  • برطرف‌سازی مشکلات و چالش‌های قضایی شرکت‌های دانش بنیان
  • وظایف بخش دولتی در جهت پشتیبانی از محصولات دانش بنیان
  • پشتیبانی‌های مالیاتی با هدف پیشرفت تولیدات دانش بنیان
  • تخفیف در هزینه‌های پیگیری دعاوی قضایی شرکت‌ها و موسسات دانش بنیان
  • ایجاد شرایط مناسب و ساده جهت سرمایه‌گذاری در زمینه‌های مختلف دانش بنیان
  • پشتیبانی‌های دولتی از شرکت‌های دانش بنیان
  • مطابق قانون جهش تولید دانش بنیان، دولت موظف از از شرکت‌های دانش بنیان حمایت کند که برخی از این حمایت‌ها عبارتند از:
  • 15 سال معافیت از پرداخت مالیات، عوارض گمرکی و سود بازرگانی و عوارض مالیاتی؛
  • اعطاء تسهیلات کم‌ بهره (بلند مدت یا کوتاه مدت) و یا بی ‌بهره.

قانون جهش تولید دانش بنیان

بااهمیت‌ترین مزیت تصویب قانون جهش تولید دانش بنیان برای شرکت‌های دانش بنیان این است که مسئولیت هدایت و رهبری تولید دانش بنیان بر عهده شورایی قرار دارد که زیر نظر ریاست جمهوری فعالیت می‌کنند. این قانون که متشکل از 20 ماده و 10 تبصره می‌باشد در تاریخ 21/02/1401 به تصویب شورای نگهبان رسید. جهت مطالعه متن کامل قانون جهش تولید دانش بنیان، فایل پی دی اف زیر را دانلود نمایید.

بیشتر بخوانید :