انواع کالاهای رسوبی در گمرک و مسیر ترخیص کالا

طبق تعریف معاون قضایی دادستان کل کشور، سعید عمرانی، گمرک باید به عنوان یک پایانه کوتاه مدت برای کالاها عمل کند و از رسوب اموال تملکی جلوگیری شود. طبق این تعریف تمام کالاهای اساسی و یا غیراساسی که بنا به دلایل مختلف که در ادامه به بررسی مفصل آنها میپردازیم بیشتر از مدت مورد انتظار در گمرک بمانند، کالاهای رسوبی گفته میشود. در این مقاله علاوه بر بررسی انواع کالاهای رسوبی، مسیرهای ترخیص کالا نیز برای شما شرح داده شده است.

لیست مطالب

تعریف کالاهای رسوبی و بررسی دیدگاههای موجود

در خصوص تعریف کالاهای رسوبی دو دیدگاه مختلف وجود دارد. در دیدگاه اول اینطور بیان شده است که هر کالایی که به تازگی وارد گمرک شده باشد و یا زمان زیادی از توقف آن در بنادر، مناطق آزاد، مناطق ویژه و اماکن گمرکی گذشته باشد جزء کالاهای رسوبی محسوب میشود.از منظر این دیدگاه، به این بخش از کالاها موجودی گمرکات نیز گفته میشود.

در دیدگاه دوم، تنها کالاهایی که بنابر دلایل مشخص امکان اظهار به گمرک و ترخیص آن را پیدا نکرده باشند، کالاهای رسوبی اتلاق میشوند.

از پیامدهای رسوب کالا در گمرک میشود به کمبود مواد اولیه برای واحدهای تولیدی کشور و تعطیلی خطوط تولید اشاره کرد.

چراغ راهنمایی رانندگی مسیر ترخیص کالا در گمرک چیست؟

در سیستمهای گمرکی کالاهایی که در صف ترخیص هستند به دلایل مهمی همچون کمبود امکانات در بررسی دقیق تمام محصولات، تسریع سرعت در امر ترخیص کالا و همچنین نظارت بر میزان فعالیتها از سمت مدیریت گمرک، در یکی از سه مسیر سبز، زرد و یا قرمز قرار میگیرند. برای تاجران فعال در حوزه صادرات و واردات قرار گرفتن در مسیر درست از اهمیت ویژهای برخوردار است که در ادامه به بررسی عوامل تعیین کننده برای دستیابی به این هدف خواهیم پرداخت.

عوامل موثر در تعیین مسیر گمرکی:

ارزش کالا
تعرفه کالا
پیشینه صاحب کالا مدارک مربوط به آن در خصوص عدم تخلف و دیرکردهای مالیاتی
ترخیصکار یا اظهارکننده کالا
کشور سازنده یا صادرکننده کالا
نو و یا دست دوم بودن کالا
نوع معاملهی طرفین

مسیر سبز: سریعترین خط ترخیص کالا، مسیر سبز است. در این مسیر کالاها پس از بررسی اجمالی اسناد با سرعت بالایی به دایره

صندوق فرستاده شده و پرونده خروج آنها صادر میشود. این فرآیند ممکن است از نیم ساعت تا نهایتا یک الی دو روز کاری زمان

ببرد.

در بررسی کالاهای قرارگرفته در خط سبز، نیازی به اخذ مجوز های استاندارد و آزمایشگاه نیست، کسب مجوز برای آنها ضروری نمیباشد و همچنین از نظر کشور سازنده و اسناد ارایهشده برای آن کالا مسئله ای ندارد.

شرکتهای ترخیص کالا و کارتهای بازرگانی اغلب در این مسیر قرار میگیرند. افرادی که به تازگی موفق به کسب کارت بازرگانی

شده باشند، شانس کمتری برای قرارگیری در مسیر سبز دارند.

مسیر زرد: عواملی که سبب میشوند کالای شما در مسیر زرد ترخیص کالا قرار بگیرد معمولا نوع کالا و سابقه ترخیص در کمتر از

سه ماه گذشته میباشند. در این مسیر کالا نیاز به آزمایشگاه و استاندارد دارد و همچنین ارزشگذاری و تعرفه کالا توسط کارشناس

مجازی مورد بررسی قرار میگیرد. از نکات مثبت این مسیر میتوان به عدم بازرسی فیزیکی کالا اشاره کرد ولی در هر صورت نسبت

به مسیر زرد زمان بیشتری میبرد.

مسیر قرمز: در مسیر قرمز تمام رویه ها و تشریفات اداری برای ترخیص کالا احتمالا صورت می گیرد. در این مسیر محموله ها به

آزمایشگاه و استاندارد احتیاج دارند و اسناد ارائه شده نیز به دقت مورد بررسی قرار می گیرد.

در مسیر قرمز ارزیاب ممکن است بخشی از کالاها یا تمام آنها را بازدید فیزیکی کند. کالاهایی که در مسیر قرمز باشند طولانی ترین

روند را برای خروج خواهند داشت. کسانی که تازه کارت بازرگانی خود را دریافت کرده اند، معمولا در این مسیر دسته بندی می شوند.

همچنین اگر اسنادی که برای اظهار کالا در سامانه EPL ارائه شده غیر قابل بررسی باشد، کالا از بین مسیرهای گمرکی دیگر، در مسیر

قرمز قرار می گیرد.

عوامل رسوب کالا در گمرک چه هستند؟

عوامل کلی تاثیرگذار بر روند کالا :

کمبود ارز و تحریمها

تغییرات مداوم و عدم ثبات بخشنامه ها و مصوبات و در نتیجه سردرگمی بخشهای فعال در این زمینه

عدم وجود برنامه ریزی دقیق و آیندهنگری براساس روند عرضه و تقاضا در تامین کالاهای اساسی

به غیر از این عوامل کلی که در بالا عنوان شدند، کالاهای رسوبی به دو دسته تقسیم میشوند:

کالاهای رسوبی قبل از اظهار

کالاهایی هستند که عملیات اظهار کالا انجام نشده باشد و مدت زمان نگهداری مجاز آنها طبق قوانین به پایان رسیده باشد.

از عوامل رسوب کالا پیش از اظهارگمرکی می توان به موارد زیر اشاره کرد.

نداشتن مجوز ثبت سفارش وزارت صنعت، معدن و تجارت
مشکلات بانکی و اسنادی
پایان یافتن مهلت تعیین شده در مجوز ثبت سفارش
کالاهای رسوبی بعد از اظهار

کالاهایی هستند که پس از دریافت اظهارنامه و هنگام ترخیص در گمرک متوقف میشوند.

از عوامل رسوب کالا بعد از اظهارگمرکی میتوان به موارد زیر اشاره کرد.

عدم امکان ارائه کد رهگیری از سوی بانک عامل به دلیل مشکلات ارزی
طولانی شدن فرآیند صدور مجوزهای قانونی
عدم پرداخت حقوق ورودی به گمرک توسط برخی صاحبان کالا
طولانی شدن رسیدگی به ارزش کالا به علت برخی پیچیدگیهای ناشی از نوع خاص کالا یا تغییرات قوانین
استخدام ترخیص کار گمرکی بدون مهارت کافی
کم بودن ارزش کالا