پراکساید (Peroxide) یک ترکیب شیمیایی است که در برابر مواد ارگانیک ( ماده یا ترکیب شیمیایی دارای کربن) حالت پاک‌کنندگی دارد و از آن در ساخت محصولات پاک‌کننده و مواد رنگ مو استفاده می‌شود. مواد شیمیایی از جمله پراکسید جزو محصولات مهم وارداتی به کشورمان هستند که بیشترین حجم واردات به ترتیب از کشورهای چین، هند، امارات، آلمان، ترکیه و… صورت می‌گیرد. واردات و ترخیص مواد شیمیایی از گمرک ایران نیازمند اخذ مجوزات لازم و پیروی از آیین‌نامه برچسب‌گذاری مواد شیمیایی است که در ادامه مقاله به شرح آنها می‌پردازیم.
پراکسید چیست؟
پراکسیدها ترکیباتی هستند که دارای یک پیوند یگانه اکسیژن-اکسیژن هستند و انواع پراکسید در صنعت پزشکی و صنایع شیمیایی نیز کاربرد دارند که اغلب آنها ترکیبات ناپایدار بوده و به دلیل خطرات احتمالی باید از انبارکردن آنها پرهیز کرد. هیدروژن پروکساید با تولید سالیانه بیش از ۲ میلیون تن، مهم‌ترین نوع پروکسایدها از نظر اقتصادی است.
انواع پروکسید به طور کلی شامل 3 دسته هستند:
- یون پروکسید
- پروکسید آلی
- هیدرو پروکسید آلی
- پراسید
کاربرد پروکسید
از پروکسیدها به عنوان ضدعفونی کننده برای از بین بردن باکتری‌ها استفاده می‌شود. پروکسیدها به طور گسترده در ترکیب داروها و سایر مواد شیمیایی استفاده می شوند. بیشتر افراد با محلول پروکساید هیدروژن خانگی که یک محلول رقیق پروکساید هیدروژن در آب است، آشنا هستند. نوع ذکر شده برای ضد عفونی و تمیز کردن، دارای 3 درصد پروکساید در آب است. غلظت های بالاتر ممکن است برای مصارف صنعتی استفاده گردد. در حالی‌که پروکساید3٪ خانگی یک ماده شیمیایی ایمن است، پروکساید غلیظ بسیار خطرناک است.
پروکسایدها اکسید کننده های قوی هستند و قادر به ایجاد سوختگی های شیمیایی جدی می باشند. برخی از پروکسایدهای آلی مانند (TATP) تری استون تری اکساید و (HMTD) هگزامتیلن تری اکساید دی آمین بسیار منفجره هستند.
این ترکیبات بسیار ناپایدار، ممکن است به طور تصادفی با مخلوط کردن استون یا سایر حلال ها ساخته شوند. به همین دلیل مخلوط کردن پراکسایدها با سایر مواد شیمیایی غیرمنطقی است، مگر اینکه از واکنش حاصل از آن آگاهی کامل داشته باشید. ترکیبات پروکسایدی باید در ظروف مات و در مکان‌های خنک نگهداری شود. گرما و نور واکنش های شیمیایی را با پروکسایدها تسریع می کنند و باید از این عمل جلوگیری کرد.
بیش از نیم قرن است که از پروکسید به عنوان ماده بهبوددهنده در ترکیب با پلیمرهای مصنوعی از جمله مواد پلاستیکی عایق بیرونی انواع سیم و کابل سیلیکونی استفاده می‌شود. این ماده در صنعت کابل فشار قوی سیلیکونی جایگاه ویژه‌ای دارد، چون به ترکیب و خواص عایق کابل در اوج ولتاژ و بارگذاری داده مقاومت بیشتری می‌دهد. انواع پلیمر مصنوعی متداول‌تر در ساخت کابل مثل پلی‌اتیلن‌ها (PE) و لاستیک سیلیکون (SR) و هر نوع پلیمر قابل انعطاف (الاستومر) دیگری در حالت عادی هم خواص عایق فوق‌العاده و خصوصاً تحمل فشار و دمای بالایی دارند، اما در صنعت برق حوادث آتش‌سوزی یا حتی اوج ولتاژ و بالا رفتن دمای رسانا می‌تواند باعث خرابی آنها شود.
هیدروژن پراکسید
هیدروژن پراکسید ساده‌ترین پراکسید است و آب اکسیژنه خالص یک مایع ناروانی است که کمی آبی رنگ می‌باشد و با زحمت زیاد می‌توان آن را تهیه نمود. آب اکسیژنه‌ای که در داروخانه‌ها به اسم آب اکسیژنه رقیق فروخته می‌شود محلولی است از آب اکسیژنه در آب که %۳ آن آب اکسیژنه است، مانند آب بی‌رنگ و بی‌بو است، مزه تلخی دارد و کمی اسیدی است. این مایع اکسیدکننده‌ای قوی است. هیدروژن پراکسید در موارد زیر کاربرد دارد:
- شستشوی جراحات
- سفید کردن لباس‌ها
- درمان قارچ‌های پا
- شست‌وشوی دهان و لثه‌ها
- بهبود لکه‌های پوستی
- نظافت منزل
- درخشندگی مو
- بازیافت کاغذ
- ساخت موشک
مجوزهای لازم جهت واردات و ترخیص مواد شیمیایی از گمرک
جهت واردات و ترخیص مواد شیمیایی اخذ مجوز از ادارات زیر الزامی است:
- مجوز وزارت کشور برای مواد شیمیایی متحرقه؛
- مجوز وزارت آموزش عالی برای مواد شیمیایی که کاربرد آموزشی دارند؛
- مجوز وزارت بهداشت برای مواد شیمیایی که در تولید داروها استفاده می‌شود؛
- مجوز وزارت کشاورزی برای مواد شیمیایی آفت کش، تقویت کننده خاک، کود و… ؛
- مجوز وزارت آب و برق برای مواد شیمیایی که برای آب و فاضلاب شهری استفاده می‌گردند؛
- مجوز وزارت تجارت و صنعت برای مواد شیمیایی که توسط کارخانه‌های حفاری و نفتی استفاده می‌شود و موادی که در بازارها مورد معامله قرار می‌گیرد.
آیین نامه طبقه بندی و برچسب گذاری مواد شیمیایی کشور
منظور از برچسب کشوری مواد شیمیایی، برچسبی است که باید مطابق اصول و دستورالعمل‌های کشوری طبقه‌بندی و برچسب گذاری مواد شیمیایی، به زبان فارسی تولید و بر روی ظروف دربردارنده‌ی مواد شیمیایی زده شود و واردات و ترخیص هرگونه ماده شیمیایی فاقد برچسب کشوری ماده شیمیایی ممنوع می باشد .
تولیدکنندگان، واردکنندگان و صادرکنندگان مواد شیمیایی باید قبل از ورود، صدور و عرضه هرگونه موادشیمیایی، مشخصات آنها را به منظوربررسی جهت صدور برچسب کشوری به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اعلام نمایند. کلیه تولیدکنندگان مواد شیمیایی اعم از دولتی و خصوصی موظف به رعایت مفاد دستورالعمل کشوری طبقه بندی وبرچسب گذاری مواد شیمیایی می‌باشند.
برچسب ماده شیمیایی مجموعه ای از علائم، نمادها، حروف و عبارات هشدار دهنده و آگاه کننده در مورد خصوصیات خطرات مواد شیمیایی و اقدامات ایمنی و حفاظتی در مقابل آنها می‌باشد که بر روی ظروف و یا بسته‌های حاوی مواد شیمیایی الصاق می گردد. نظارت بر مواد و فراورده های شیمیایی از جنبه دارا بودن برچسب کشوری مواد شیمیایی در مراکز تولیدی – صنعتی کارگاه‌ها، جایگاه‌ها و انبارهای نگهداری کالا و مراکز فروش برعهده بازرسین کار و بهداشت حرفه ای می باشد.
بیشتر بخوانید :
- ترخیص کالا و هر آنچه باید بدانید.
- ترخیص کار کیست؟چه وظایفی دارد؟
- راهنمای ترخیص کالا از گمرک میرجاوه
- راهنمای ترخیص کالا از گمرک اصفهان
- راهنمای ترخیص کالا از گمرک اهواز
- راهنمای ترخیص کالا از گمرک زاهدان
- راهنمای ترخیص کالا از گمرک قم
- راهنمای ترخیص کالا از گمرک کیش
- راهنمای ترخیص کالا از گمرک کرمان
- راهنمای ترخیص کالا از گمرک ارومیه
- راهنمای ترخیص کالا از گمرک جلفا
- راهنمای ترخیص کالا از گمرک قشم
- راهنمای ترخیص کالا از گمرک خرمشهر
- راهنمای ترخیص کالا از گمرک بازرگان
- راهنمای ترخیص کالا از گمرک اراک
- راهنمای ترخیص کالا از گمرک بندر لنگه
- راهنمای ترخیص کالا از گمرک بندر چابهار
- راهنمای ترخیص کالا از گمرک شهید رجایی
- راهنمای ترخیص کالا از گمرک گناوه
- راهنمای ترخیص کالا از گمرک فریدون کنار
- راهنمای ترخیص کالا از گمرک منطقه ویژه اقتصادی بوشهر
- راهنمای ترخیص کالا از گمرک منطقه ویژه اقتصادی پیام
- راهنمای ترخیص کالا از گمرک منطقه ویژه اقتصادی امیر آباد
- راهنمای ترخیص کالا از گمرک منطقه ویژه اقتصادی سلفچگان
- راهنمای ترخیص کالا از گمرک منطقه ویژه اقتصادی سهلان
- راهنمای ترخیص کالا از گمرک منطقه ویژه اقتصادی سیرجان
- راهنمای ترخیص کالا از گمرک منطقه ویژه اقتصادی یزد
- راهنمای ترخیص کالا از گمرک منطقه ویژه اقتصادی شیراز
- راهنمای ترخیص کالا از گمرک منطقه ویژه صنایع معدنی و فلزی خلیج فارس
- راهنمای ترخیص کالا از گمرک منطقه ویژه اقتصادی نوشهر
- راهنمای ترخیص کالا از گمرک منطقه ویژه اقتصادی ارگ بم
- راهنمای ترخیص کالا از گمرک منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس
- راهنمای ترخیص کالا از گمرک منطقه ویژه اقتصادی رفسنجان
- راهنمای ترخیص کالا از گمرک بندر امام خمینی
- راهنمای ترخیص کالا از ترخیص کالا از گمرک آبادان
- راهنمای ترخیص کالا از گمرک تبریز
- راهنمای ترخیص کالا گمرک مشهد
- راهنمای ترخیص کالا از گمرک اینچه برون
- راهنمای ترخیص کالا از گمرک پیرانشهر
- راهنمای ترخیص کالا گمرک یزد
- راهنمای ترخیص کالا از گمرک باشماق
- راهنمای ترخیص کالا از گمرک مهران
- راهنمای ترخیص کالا از گمرک آستارا
- راهنمای ترخیص کالا از گمرک دوغارون
- راهنمای ترخیص کالا از گمرک بیله سوار
- راهنمای ترخیص کالا از گمرک اردبیل
- راهنمای ترخیص کالا از گمرک دیلم
- راهنمای ترخیص کالا از گمرک سرخس
- راهنمای ترخیص کالا از گمرک لطف آباد
- راهنمای ترخیص کالا از گمرک قزوین
- راهنمای ترخیص کالا از گمرک ساری
- راهنمای ترخیص کالا از گمرک کرمانشاه
- راهنمای ترخیص کالا از گمرک سنندج
- راهنمای ترخیص کالا از گمرک زنجان
- راهنمای ترخیص کالا از گمرک شهرکرد
- راهنمای ترخیص کالا از گمرک سرو
- راهنمای ترخیص کالا از گمرک پاوه
- راهنمای ترخیص کالا از گمرک خوی
- راهنمای ترخیص کالا از گمرک منطقه آزاد تجاری انزلی
- راهنمای ترخیص کالا از گمرک فولاد مبارکه اصفهان
- راهنمای ترخیص کالا از گمرک سمنان
