قانون تأسیس شورای عالی شهرسازی و معماری ایران

قانون اصلاح ماده (5) قانون تأسیس شورای عالی شهرسازی و معماری ایران، در واقع قانونی است که در سال 1388 و در دوره ریاست جمهوری دکتر محمود احمدی نژاد، به تایید شورای نگهبان رسیده است. این قانون تک ماده‌ای تکمیل کننده و اصلاحیه‌ای برای ماده 5 قانون تأسیس شورای عالی شهرسازی و معماری ایران به شمار می‌رود و به موضوع طرح‌های تفصیلی شهری می‌پردازد. مطابق این قانون جهت بررسی و تنظیم طرح‌های تفصیلی شهری باید در هر استان کمیسیونی تشکیل شود که اعضای آن در متن قانون ذکر شده‌اند. برای درک بهتر قانون اصلاح ماده (5) قانون تأسیس شورای عالی شهرسازی و معماری ایران، لازم است ابتدا با مفهوم، انواع و اهداف طرح تفصیلی شهری در ایران آشنا شوید؛ پس این مقاله را از دست ندهید.

لیست مطالب

طرح تفصیلی شهری و انواع آن

طرح تفصیلی عبارت است تنظیم نمودن برنامه‌های مفصل و همچنین انجام اقدامات کوچک و جزئی و طراحی این برنامه‌ها که در مناطق و محلات مختلف شهری صورت می‌گیرد.

در بند 3 ماده 1 قانون تغییر نام وزرات آبادانی و مسکن به وزارت مسکن و شهرسازی مصوب 1353/04/16جهت تعریف طرح تفصیلی آمده است:

طرح تفصیلی، عبارت از طرحی است که براساس معیارها و ضوابط کلی و طرح جامع شهر، نحوه استفاده از زمین‌های شهری در سطح محلات مختلف شهر و موقعیت مساحت دقیق زمین برای هر یک از آن‌ها، وضع دقیق و تفصیلی شبکه عبور و مرور و میزان تراکم جمعیت و تراکم ساختمانی در واحدهای شهری، اولویت‌های مربوط به مناطق به‌سازی، نوسازی و توسعه و حل مشکلات شهری و موقعیت کلیه عوامل مختلف شهری در آن تعیین می‌شود و نقشه‌ها و مشخصات مربوط به مالکیت براساس مدارک ثبتی، تهیه و تنظیم می‌گردد.

مطابق قانون تغییر نام وزارت آبادانی و مسکن، می‌توان انواع طرح‌های تفصیلی شهری را می‌توان در 3 دسته‌بندی جای داد که شامل موارد زیر می‌باشند:
طرح‌های تفصیلی موضعی: هدف از این برنامه، نوسازی و بهسازی بافت‌های موجود در شهر و همچنین توسعه‌های جدید در شهر است.
طرح‌های تفصیلی موضوعی: هدف از این نوع برنامه‌ها، نوسازی و یا گسترش موضوعات خاص شهری همچون تاسیسات، شبکه حمل و نقل، فضای سبز، منظرسازی شهری و … است.
طرح‌های تفصیلی پایه: این نوع برنامه‌ها در واقع مکمل طرح جامعه شهری است.

اهداف طرح تفصیلی شهری چیست؟

هدف اصلی طرح تفصیلی که در تمام شهرهای ایران اجرا می‌شود، در واقع ایجاد یک بستر هماهنگ و یک‌دست در صنعت ساختمان‌سازی است که طراحی آن توسط شهرداری آن شهر، صورت می‌گیرد. دیگر اهداف طرح تقصیلی شهری عبارتند از:

شفاف‌سازی چگونگی بهره‌مندی از اراضی شهری و مساحت و موقعیت اختصاص لازم برای اجرای هر طرح، در هر کدام از محلات .
مشخص نمودن تراکم جمعیت در واحدهای شهری و مقدار تراکم ساختمانی.
تعیین وضعیت دقیق شبکه‌های حمل و نقل شهری.

کلیدی‌ترین منظور این طرح، آن است که اصول و اهداف طرح جامع شهری به اجرا درآید تا شاهد بهبود کیفیت و شرایط محیط شهری و همچنین جبران کمبود و ناقصی‌ها، سازمان‌دهی محلات و بالا بردن قوای نظارتی، توسط مدیریت شهری باشیم.

کاربری اراضی تحت پوشش طرح تفصیلی شهری

تمام زمین‌های تحت پوشش طرح تفصیلی شهری، در یکی از 4 گروه کاربری آن قرار می‌گیرند:

زمین مسکونی که کاربری آن صرفا سکونت است.
زمین فعالیت که جهت فعالیت‌های تجاری اختصاص می یابد.
زمین مختلط با کاربری هم زمان مسکونی، تجاری، اداری و… .
زمین سبز با کاربری‌هایی نظیر فضای یبز، زمین‌های کشاورزی و زراعتی و تفرجگاه‌ها.
متن قانون اصلاح ماده (5) قانون تأسیس شورای عالی شهرسازی و معماری ایران
ماده واحده ـ ماده (5) قانون تأسیس شورای عالی شهرسازی و معماری ایران مصوب 22/12/1351 و تبصره اصلاحی آن مصوب 25/9/1365 به شرح ذیل اصلاح می‌گردد:

ماده 5 ـ بررسی و تصویب طرحهای تفصیلی شهری و تغییرات آن‌ها در هر استان به‌وسیله کمیسیونی به ریاست‌استاندار (و در غیاب وی معاون‌عمرانی استانداری) و با عضویت شهردار و نمایندگان وزارت مسکن و شهرسازی، وزارت جهاد کشاورزی و سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی و همچنین رئیس شورای اسلامی شهر ذی‌ربط و نماینده سازمان نظام مهندسی استان(با تخصص معماری یا شهرسازی) بدون حق رأی انجام می‌شود.

تبصره 1ـ بررسی‌های فنی این کمیسیون برعهده کارگروه (کمیته) فنی کمیسیون متشکل از نمایندگان کمیسیون و مشاور طرح تفصیلی شهر می‌باشد.

تبصره 2ـ دبیرخانه کمیسیون در سازمان مسکن و شهرسازی استان می‌باشد.

تبصره 3ـ در مورد شهرتهران معاونین ذی‌ربط وزراء مسکن و شهرسازی، کشور، نیرو، جهادکشاورزی و معاونین رؤسای سازمان‌های حفاظت محیط زیست و میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و شهردار تهران (رئیس کمیسیون) و همچنین رئیس شورای اسلامی شهر تهران بدون حق رأی، اعضاء کمیسیون می‌باشند.

محل دبیرخانه این کمیسیون در شهرداری تهران خواهد بود. جلسات کمیسیون با حضـور اکثریت اعضاء رسمـیت‌ یافته و تصمیمات کمیسیون حداقل با چـهار رأی موافق معتبر است.

تبصره 4ـ در صورت فقدان شورای اسلامی شهر در تهران، نماینده وزیر کشور و در سایر شهرها نماینده معرفی شده از سوی استاندار به جای رئیس‌شورای اسلامی شهر در کمیسیون ذی‌ربط شرکت خواهد نمود.